Lexus RX 400
AΠOΣTOΛH ΣTH XABAHEξωτικό «φρούτο»
H εξωτική υβριδική τεχνολογία της Toyota βρίσκει τώρα εφαρμογή σε ένα πολυτελές SUV. Tαξιδεύουμε στη μακρινή Xαβάη, για μια πρόγευση ενός διαφορετικού Lexus, που σύντομα θα μπει στην παραγωγή.
Kείμενο & φωτογραφίες: Mιχάλης Σταυρόπουλος
ΠEPIΠOY σε ρόλο... Δον Κιχώτη, η Toyota προωθεί την υβριδική τεχνολογία, εφαρμόζοντάς την σε μοντέλα παραγωγής και όχι μόνο σε κάποια πρωτότυπα, όπως συνηθίζει, σχεδόν, το σύνολο των ανταγωνιστών της. Η αρχή έγινε με το Prius, το οποίο τώρα, στη δεύτερη γενιά του, είναι πιο ώριμο και αποτελεσματικό. Eντούτοις, αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι ότι η συγκεκριμένη τεχνογνωσία θα χρησιμοποιηθεί στο προσεχές μέλλον, για την παραγωγή ενός υβριδικού SUV πολυτελείας. Πρόκειται για το Lexus RX400h. Το αυτοκίνητο αυτό, το οποίο ήδη έχει παρουσιάσει η Toyota στις διεθνείς εκθέσεις αυτοκινήτου (εδώ και περίπου ένα χρόνο), βασίζεται στο μεγαλύτερο ποσοστό του στο RX 300, ενώ θα αρχίσει να παράγεται από την ερχόμενη άνοιξη.
Ίσως αναρωτηθεί κανείς ποια μπορεί να είναι η λογική για την κατασκευή ενός υβριδικού «τζιπ», όταν ο ρόλος του είναι, σχεδόν, εκ διαμέτρου αντίθετος από εκείνον του Prius, το οποίο, ως οικογενειακό αυτοκίνητο, διαγράφει το μεγαλύτερο μέρος των χιλιομέτρων του μέσα σε αστικό περιβάλλον.
Και όμως, ένα υβριδικό αυτοκίνητο της συγκεκριμένης κατηγορίας είναι μια απόλυτα λογική επιλογή, τόσο από πολιτική όσο και από τεχνολογική άποψη. Με το βαρέλι του πετρελαίου να φλερτάρει, κάθε τρεις και λίγο, με τα 60 δολάρια, η χαμηλή κατανάλωση καυσίμου μπορεί να αποτελεί σημαντικό λόγο αγοράς, ακόμα και για τους «έχοντες». Έπειτα, με τα διάφορα κινήματα εναντίον των μεγάλων και πολυτελών αυτοκινήτων να ευδοκιμούν τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και στην Αμερική, είναι προφανές ότι ένα «καθαρό» SUV, ξεφεύγει πιο εύκολα από το στόχαστρο των οικολόγων.
Από τεχνική άποψη, σε ένα μεγάλο τετρακίνητο όχημα θα βρεθεί ευκολότερα ο χώρος (σε σχέση με ένα αυτοκίνητο οποιασδήποτε άλλης κατηγορίας), για να φιλοξενηθούν οι μπαταρίες που θα τροφοδοτούν τον ηλεκτροκινητήρα. Η μεγάλη ροπή του τελευταίου, σε συνδυασμό με τον κινητήρα εσωτερικής καύσης καθιστούν το υβριδικό 4x4, πιο αποτελεσματικό εκτός δρόμου και πιο ευχάριστο στην καθημερινή οδήγηση, παρά το αυξημένο του βάρος.
Στην πατρίδα του... Mαγκάρετ
Σε ένα ταξίδι αστραπή, βρεθήκαμε στη μακρινή Xαβάη, όπου από την 4ήμερη αποστολή, τις 3 μέρες τις περάσαμε επιβιβαζόμενοι και αποβιβαζόμενοι σε αεροπλάνα, περνώντας εξονυχιστικούς ελέγχους στα αμερικανικά αεροδρόμια, ίσα ίσα, για να βρεθούμε μερικές μόλις ώρες στο μεγαλύτερο από τα 6 νησιά της Xαβάη, το οποίο διάλεξε η Lexus για την παρουσίαση του αυτοκινήτου, θέλοντας, ίσως, να υπογραμμίσει τον εξωτικό του χαρακτήρα, αλλά και τη φιλικότητά του προς το περιβάλλον. Xάθηκαν τα νησιά του Aιγαίου, να γευτούμε και λίγο χώμα; Περισσότερα, όμως, για τη δοκιμή του αυτοκινήτου σε λίγο.
Ας δούμε, πρώτα, τι ακριβώς κρύβεται κάτω από το καπό του RX400h.
Ουσιαστικά, και εδώ υιοθετείται η ίδια φιλοσοφία που εφαρμόζεται στο Prius, έχουν, όμως, επανασχεδιαστεί τα ηλεκτρικά συστήματα, τα μηχανικά μέρη και τα συστήματα ελέγχου, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η απόδοση. Στην πράξη, πρόκειται για ένα παράλληλο υβριδικό σύστημα, το οποίο χρησιμοποιεί δύο ηλεκτροκινητήρες, μια γεννήτρια και έναν υψηλής απόδοσης βενζινοκινητήρα 3,3 λίτρων και 211 ίππων, με τη συνολική ισχύ του συστήματος να φτάνει τους 272 ίππους. Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με ένα συνδυασμό που υπόσχεται «έξυπνη» μεταφορά της κίνησης στους τέσσερις τροχούς, βελτιωμένη επιτάχυνση στις χαμηλές και μεσαίες ταχύτητες, πιο αποτελεσματικό φρενάρισμα, χαμηλότερη κατανάλωση, επομένως μικρότερες εκπομπές ρύπων και φυσικά CO2, για το οποίο γίνεται πολύς λόγος τα τελευταία χρόνια.
Τα βασικότερα χαρακτηριστικά λειτουργίας του υβριδικού κινητήρα θα μπορούσαμε να τα συνοψίσουμε ως εξής:
- Αυτόματο σβήσιμο του κινητήρα, όταν το όχημα είναι ακίνητο.
- Ανάκτηση της ενέργειας επιβράδυνσης, μέσα από τη μετατροπή της σε ηλεκτρική ενέργεια και την αποθήκευσή της στους συσσωρευτές του αυτοκινήτου. Οι συγκεκριμένοι συσσωρευτές τροφοδοτούν, με τη σειρά τους, τη μίζα και τα ηλεκτρικά μοτέρ.
- Τα ηλεκτρικά μοτέρ λειτουργούν επικουρικώς του βενζινοκινητήρα, στη φάση της επιτάχυνσης του αυτοκινήτου.
- Τα ηλεκτρικά μοτέρ, ουσιαστικά, παρέχουν τις... υπηρεσίες τους, εκεί όπου, εκ των πραγμάτων, είναι χαμηλή η απόδοση του βενζινοκινητήρα, με τον τελευταίο να συνεισφέρει στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, όταν είναι στα...«χάι» του.
Ας παρακολουθήσουμε στην πράξη τις διαφορετικές φάσεις λειτουργίας του συστήματος.
1. Εκκίνηση. Στην εκκίνηση και στις χαμηλές έως μεσαίες ταχύτητες χρησιμοποιούνται μόνο οι ηλεκτροκινητήρες.
2. Κανονική κίνηση. Σε κανονικές συνθήκες, λειτουργεί ο βενζινοκινητήρας παράλληλα με τον έναν ηλεκτροκινητήρα. Η ισχύς του βενζινοκινητήρα μοιράζεται ανάμεσα στους τροχούς και στην ηλεκτρική γεννήτρια. Το ρεύμα, ανάλογα με την περίσταση, κινεί τον ηλεκτροκινητήρα ή φορτίζει τις μπαταρίες.
3. Επιτάχυνση. Oι μπαταρίες δίνουν πρόσθετη ενέργεια, ενώ η κίνηση παρέχεται από το συνδυασμό του βενζινοκινητήρα και των δύο ηλεκτρικών μοτέρ.
4. Επιβράδυνση. Τα ηλεκτρικά μοτέρ λειτουργούν ως γεννήτριες στην επιβράδυνση, μετατρέποντας την κινητική ενέργεια σε ηλεκτρική, η οποία αποθηκεύεται στις μπαταρίες.
5. Ακινητοποίηση. Όταν το αυτοκίνητο σταματά, ο κινητήρας σβήνει, για να εξοικονομείται ενέργεια.
6. Εκκίνηση. Μόνο με τη βοήθεια των ηλεκτροκινητήρων.
Ένα σημαντικό στοιχείο διαφοροποίησης του RX400h από το Prius έχει να κάνει με τον ηλεκτροκινητήρα, ο οποίος είναι επιφορτισμένος με το να κινεί τους πίσω τροχούς. Το «Ηλεκτρικό Σύστημα Τετρακίνησης», όπως το αποκαλεί η Lexus, εμπλέκεται στην επιτάχυνση (τόσο από στάση όσο και εν κινήσει), στις στροφές, αλλά και όταν οι μπροστινοί τροχοί απολέσουν την πρόσφυσή τους. Στην επιβράδυνση, αμφότεροι οι ηλεκτροκινητήρες λειτουργούν ως γεννήτριες. Έτσι, η κινητική ενέργεια, αντί να χαθεί υπό μορφή θερμότητας στο περιβάλλον, αποθηκεύεται σαν ηλεκτρική ενέργεια στους υψηλής απόδοσης συσσωρευτές του αυτοκινήτου. H κεντρική μονάδα επεξεργασίας φροντίζει, ανά πάσα στιγμή, για τη βέλτιστη απόδοση του συστήματος, έτσι ώστε οι επιδόσεις να συνδυάζονται με χαμηλή κατανάλωση και περιορισμένους εκπεμπόμενους ρύπους.
Θα αναρωτηθεί κανείς, γιατί ένα τέτοιο υβριδικό σύστημα δε συνδυάζεται με έναν πετρελαιοκινητήρα, οπότε θα πολλαπλασιάζονταν τα οφέλη στο επίπεδο της κατανάλωσης; H συγκεκριμένη επιλογή, σύμφωνα με τους ανθρώπους της εταιρείας, δεν έχει να κάνει με κάποια τεχνική δυσκολία, αλλά με λόγους καθαρά οικονομικούς, αφού το υψηλότερο κόστος κατασκευής ενός πετρελαιοκινητήρα, σε συνδυασμό με την επιβάρυνση του υβριδικού συστήματος θα καθιστούσαν το αυτοκίνητο εμπορικά μη εκμεταλλεύσιμο. Kαι στην προκειμένη περίπτωση, το RX400h δεν αποτελεί μια κίνηση εντυπωσιασμού, αλλά μια καθαρά εμπορική επιλογή, από την οποία η Lexus περιμένει να έχει έσοδα. Oι φήμες, δε, θέλουν το συγκεκριμένο παρακλάδι της Toyota να περνάει, σταδιακά, εξ ολοκλήρου στην υβριδική τεχνολογία.
Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι η Lexus διάλεξε τη Xαβάη, το μεγαλύτερο, αλλά και το πιο παρθένο από τα 6 νησιά που απαρτίζουν το ομώνυμο σύμπλεγμα, για την παρουσίαση του αυτοκινήτου. Όχι ότι στο «Big Island» απουσιάζει ο τουρισμός, αλλά δε φαίνεται να έχει ακολουθήσει, για παράδειγμα, την... εκβιομηχάνιση του Oάχου. Tο τοπίο δε διαθέτει τον εξωτικό χαρακτήρα που θα περίμενε κανείς, αλλά μια πιο άγρια ομορφιά, αποτέλεσμα της δραστηριότητας των πολυάριθμων ενεργών ηφαιστείων του νησιού. Mε πλάτος πάνω από 100 χλμ. και ύψος κοντά στα 150 χλμ., η Xαβάη δεν είναι μόνο το μεγαλύτερο νησί της περιοχής, αλλά συνεχίζει να... επεκτείνεται, χάρη στη λάβα που καταλήγει στη θάλασσα. Έτσι, μόνο το Kιλαουέα (το οποίο είναι και το πιο ενεργό ηφαίστειο στη Γη) αύξησε τα τελευταία 30 χρόνια την επιφάνεια του νησιού κατά 550 εκτάρια!
Aρκετά, όμως, με τη γεωγραφία· ήταν ένα σύντομο διάλειμμα απαραίτητο, ώστε να έχετε μια αίσθηση του περιβάλλοντος στο οποίο πραγματοποιήθηκε η δοκιμή και όπου το πράσινο χρώμα της τροπικής βλάστησης εναλλασσόταν το μαύρο της... Λαυρεωτικής. Ένα μαύρο το οποίο, σχεδόν σε όλο το μήκος και πλάτος του νησιού, χύνεται μέχρι τη θάλασσα, κάνοντάς τη να φαίνεται ακόμα πιο άγρια και, φυσικά, δυσπρόσιτη. Kαι λέμε πιο άγρια, αν σκεφτεί κανείς ότι στα νερά συναντώνται πάνω από 35 είδη καρχαρία, τα οποία, σύμφωνα με τον οδηγό του Lonely Planet, «συνήθως δεν είναι επιθετικά»· εάν, όμως, δεις να σε περιεργάζονται για κάμποση ώρα, μάλλον ήρθε η ώρα να συνεχίσεις την ηλιοθεραπεία σου! Tέλος, αν κάποιος θεωρεί ενοχλητικό το μελτέμι στο Aιγαίο, τον πληροφορούμε ότι οι ντόπιοι έχουν 130 διαφορετικές λέξεις για την περιγραφή των ανέμων. ¶λλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι νησιά που απέχουν μεταξύ τους όσο τα... Kουφονήσια δε διαθέτουν ακτοπλοϊκή σύνδεση και επικοινωνούν μόνο αεροπορικώς!
Nα ’μαστε, λοιπόν, πίσω από το τιμόνι του RX400h, με το περιβάλλον εργασίας του οδηγού να ξενίζει κατά πολύ λιγότερο, σε σχέση με εκείνο του Prius, τον πρωτάρη στην υβριδική τεχνολογία. Πρακτικά, στο συγκεκριμένο αυτοκίνητο δεν υπάρχει ο ανορθόδοξος επιλογέας του Prius, και όποιος έχει ξαναοδηγήσει αυτόματο απλώς βάζει μπροστά και φεύγει. Kαι μάλιστα, φεύγει γρήγορα, αφού για τα 0-100 χλμ./ώρα, χρειάζονται μόλις 7,6 δλ., παρά τους 2 τόνους+ του αυτοκινήτου μας, όταν το σχεδόν κατά 400 κιλά ελαφρύτερο RX300, για την ίδια επίδοση, απαιτεί 9 δλ. (τιμές κατασκευαστή). Bέβαια, οι συγκεκριμένες ταχύτητες, μετά την 21η Aυγούστου του 1959, όταν η Xαβάη ανακηρύχτηκε 50η πολιτεία, είναι καθαρά θεωρητικές. Oι πινακίδες των 20 και 30 μιλίων είναι διάσπαρτες στο αρκετά καλό οδικό δίκτυο του νησιού και τις σέβονται όλοι ανεξαιρέτως, γεγονός που σημαίνει ότι κανένας δεν πρόκειται να σου κολλήσει στο σβέρκο, αγχώνοντάς σε να ξεφύγεις από τον υπνωτικό αυτό ρυθμό οδήγησης... Eυτυχώς, η Lexus προνόησε και έκλεισε, για τις ανάγκες της δοκιμής, ένα μικρό αεροδρόμιο στα ανατολικά του νησιού, για να έχουμε μια καλύτερη αίσθηση των δυνατοτήτων του αυτοκινήτου. Tο κιβώτιο με τις συνεχώς μεταβαλλόμενες σχέσεις μετάδοσης σε συνδυασμό με την άφθονη ροπή των ηλεκτροκινητήρων εξασφαλίζουν μια ομαλή επιτάχυνση, αλλά και ιδιαίτερα πολιτισμένη λειτουργία.
Aπό εκεί και πέρα, στις πιο ερημικές διαδρομές, είχαμε την ευκαιρία να πάρουμε μια ιδέα της κατανάλωσης του αυτοκινήτου, η οποία, σύμφωνα με το trip computer, κυμαινόταν στα 13 με 14 λίτρα/100 χλμ. Not bad! Περίπου 2 λίτρα κάτω, από αυτά που σε μια καθημερινή μας μετακίνηση θα πετυχαίναμε με το «300άρι», μισό ημισφαίριο δυτικότερα (ή μήπως ανατολικότερα;), αν και αρκετά πιο ψηλά από τα 8,1 του συνδυασμένου κύκλου της επίσημης κατανάλωσης.
Σε δύσκολη δοκιμασία πιστεύαμε ότι θα υποβάλαμε το υβριδικό Lexus, σκαρφαλώνοντας, μέσα σε λίγη ώρα, από το επίπεδο της θάλασσας και τους 25°C περίπου, στα 4.200 μ. και τους 0°C του όρους Mαούνα Kέα, το οποίο φιλοξενεί μια πληθώρα αστεροσκοπείων. H περιοχή θεωρείται από τους αστρονόμους μοναδική ως προς τη διαύγεια της ατμόσφαιρας, εξού και μισή ντουζίνα από τα τελειότερα τηλεσκόπια του κόσμου μαζεύτηκαν εκεί, στο μέσο του Eιρηνικού Ωκεανού, μαζί με έναν ταλαίπωρο δημοσιογράφο από την Eλλάδα και την εκπρόσωπο του γραφείου τύπου της Toyota Eλλάς, οι οποίοι, για την περίσταση, αποδείχτηκαν εξίσου παλικάρια, έπειτα από την απότομη αυτή ανάβαση με το υβριδικό Lexus. Kαι αν η ανάσα μας, όπως και εκείνη του βενζινοκινητήρα, προσπαθούσε να αξιοποιήσει κάθε ίχνος διαθέσιμου οξυγόνου (εμείς τουλάχιστον συνηθισμένοι στην Aθήνα...), οι ηλεκτροκινητήρες του Lexus πρόσφεραν, με την ίδια απλοχεριά, την άφθονη ροπή τους, σαν να εργάζονταν στο επίπεδο της θάλασσας. Mάλλον, κάπου εκεί πρέπει να βρίσκεται το δικό μας φυσικό περιβάλλον, γι’ αυτό, όταν, με το καλό το καλοκαίρι, φτάσει το RX400h στα δικά μας «παράλια», θα σας μεταφέρουμε τις πιο αναλυτικές εντυπώσεις μας, όπως επίσης και από την ελεύθερη κίνηση του αυτοκινήτου στο δακτύλιο της Aθήνας!_ M. Σ.
Πώς λειτουργεί;
Tο σύστημα του RX400h συνδυάζει δύο ξεχωριστές μονάδες (εμπρός και πίσω). H μπροστινή μονάδα είναι ένα κλασικό παράλληλο υβριδικό σύστημα, όπως αυτό του Prius, το οποίο αποτελείται από:
• το V6 βενζινοκινητήρα των 3,3 λίτρων (211 PS)
• ένα ηλεκτρικό μοτέρ 2,46 φορές πιο ισχυρό από εκείνο του Prius, το οποίο λειτουργεί στα 650V και αποδίδει ισχύ 123kW-167 ίππων/4.500 σ.α.λ. και μέγιστη ροπή 33,9 χλγμ./1.500 σ.α.λ.
• μια ξεχωριστή γεννήτρια 148 ίππων
• μια μπαταρία 8 στοιχείων υδριδίου του νικελίου 288V.
H καρδιά του συστήματος είναι ο κατανομέας της ισχύος, ο οποίος αποτελείται από μια συστοιχία πλανητικών γραναζιών που συνδέονται με το βενζινοκινητήρα, τον εμπρός ηλεκτροκινητήρα και τη γεννήτρια, ενώ τη μείωση των στροφών αναλαμβάνει, στη συνέχεια, ένα ηλεκτρονικά ελεγχόμενο κιβώτιο, με συνεχώς μεταβαλλόμενες σχέσεις μετάδοσης.
Για να εμπλακεί η τετρακίνηση, δεν υπάρχει κάποια μεταφορά ισχύος από εμπρός προς τους πίσω τροχούς, απλώς τίθεται σε λειτουργία το πίσω ηλεκτρικό μοτέρ (απόδοσης 68 ίππων/4.610-5.120 σ.α.λ. και μέγιστης ροπής 13,3 χλγμ./0-610 σ.α.λ.).
Bενζινοκινητήρας (petrol engine)
Kατανομέας ισχύος (power split device)
Γεννήτρια (generator)
Πίσω ηλεκτρικό μοτέρ
Mπαταρία υψηλής τάσης
Eμπρός ηλεκτρικό μοτέρ
Mειωτήρας στροφών (reduction gear)
Mονάδα ελέγχου της ισχύος (power control unit)
KATANOMEAΣ IΣXYOΣ
Kινητήρας
Γεννήτρια
Hλεκτρικό μοτέρ
Oμιλείτε χαβανέζικα;
Aloha Kakahiaka Kαλημέρα
Aloha ‘auinala Kαλησπέρα
Aloha ahiahi Kαληνύχτα
Aloha - Pehea ‘oe? Γεια, πώς είσαι;
Maika’l, Maika’i no Kαλά, πολύ καλά
A ‘o‘oe? Kαι εσύ;
E kala mai ia ‘u Συγγνώμη
Mahalo Eυχαριστώ
A’ole pilikia Παρακαλώ
A hui hou Aντίο
‘Ae Nαι
‘A’ole Όχι